Định Nghĩa
Theo Tổ chức Y tế thế giới, huyết áp thấp là biểu hiện của sự rối loạn chức năng vỏ não của trung khu thần kinh vận mạch. Bệnh nhân được coi là huyết áp thấp khi chỉ số huyết áp tâm thu( Huyết áp tối đa) dưới 90mmHg( milimet thủy ngân) và huyết áp tâm trương ( Huyết áp tối thiểu) dưới 60 mmHg (milimet thủy ngân).
Có hai loại Huyết áp thấp tiên phát (do thể trạng) và huyết áp thấp thứ phát ( do bệnh lý khác). Những người có huyết áp thấp thường có biểu hiện mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, giảm tập trung trí lực, khi thay đổi tư thế có choáng váng, thoáng ngất hoặc ngất.
Theo Y học cổ truyền, huyết áp thấp thuộc phạm vi chứng huyễn vựng, hoa mắt chóng mặt.
Phác đồ điều trị
Chỉ định
Tất cả những bệnh nhân có biểu hiện của huyết áp thấp mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt.
Chống chỉ định
Phụ nữ có thai, người có suy giảm chức năng tuyến giáp, hạ đường huyết.
Chuẩn bị
1. Người thực hiện
Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
2. Phương tiện
Kim châm cứu vô khuẩn, dài từ 5 – 10 cm, dùng riêng cho từng người
Máy điện châm hai tần số bổ, tả.
Khay men, bông, cồn 70⁰, kẹp có mấu.
3. Người bệnh
Được khám và làm hồ sơ bệnh án theo quy định
Tư thế nằm ngửa
Các bước tiến hành
1. Phác đồ huyệt
Châm tả các huyệt
Bách hội | Thượng tinh | Thái dương |
Phong trì | Đản trung | Thần khuyết |
Châm bổ các huyệt
Quan nguyên | Khí hải | Trung cực |
Tam âm giao | Túc tam lý | Huyết hải |
Dũng tuyền |
2. Thủ thuật
Bước 1 Xác định và sát trùng da vùng huyệt
Bước 2 Châm kim vào huyệt theo các thì sau
Thì 1 Tay trái dùng ngón tay cái và ngón trỏ ấn, căng da vùng huyệt; Tay phải châm kim nhanh qua da vùng huyệt.
Thì 2 Đẩy kim từ từ tới huyệt, kích thích kim cho đến khi đạt“Đắc khí” (bệnh nhân có cảm giác căng, tức, nặng vừa phải, không đau ở vùng huyệt vừa châm kim, thầy thuốc cảm giác kim mút chặt tại vị trí huyệt).
Bước 3. Kích thích huyệt bằng máy điện châm Nối cặp dây của máy điện châm với kim đã châm vào huyệt theo tần số bổ- tả của máy điện châm
Tần số (đặt tần số cố định) Tần số tả từ 5 – 10Hz, Tần số bổ từ 1 – 3Hz.
Cường độ nâng dần cường độ từ 0 đến 150 microAmpe (tuỳ theo mức chịu đựng của người bệnh).
Thời gian 20- 30 phút cho một lần điện châm
Bước 4. Rút kim, sát khuẩn da vùng huyệt vừa châm.
3. Liệu trình điều trị
Điện châm ngày một lần
Một liệu trình điều trị từ 20 – 30 lần điện châm tuỳ theo mức độ bệnh.
Theo dõi và xử lý tai biến
1. Theo dõi: Theo dõi toàn trạng và diễn biến của bệnh.
2. Xử trí tai biến
Vựng châm Triệu chứng Người bệnh hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, mạch nhanh, sắc mặt nhợt nhạt.
Xử trí Tắt máy điện châm, rút kim ngay, lau mồ hôi, ủ ấm, uống nước chè đường nóng, nằm nghỉ tại chỗ. Day bấm các huyệt Thái dương, Nội quan. Theo dõi mạch, huyết áp.
Chảy máu khi rút kim dùng bông khô vô khuẩn ép tại chỗ, không day.