Định Nghĩa
Các rối loạn tâm căn là một nhóm nhiều rối loạn có căn nguyên tâm lý trong bệnh lý tâm thần, chiếm 3-5% dân số, nhẹ về mặt triệu chứng, nhưng tiến triển kéo dài và phức tạp do phụ thuộc vào nhiều nhân tố (nhân cách, stress, môi trường xã hội…). Trong đó tâm căn suy nhược là bệnh thường gặp nhất, với các biểu hiện mất ngủ, nhức đầu và giảm trí nhớ, 60% gặp ở những người lao động trí óc, từ 30-50 tuổi, thành thị và nam giới nhiều hơn.
Theo YHCT, bệnh được miêu tả trong phạm vi nhiều chứng, tùy theo triệu chứng nổi bật như kinh quý (tim đập hồi hộp từng lúc), chính xung (tim đập hồi hộp kéo dài), kiện vong (hay quên), đầu thống (nhức đầu), di tinh, thất miên (mất ngủ)…
Phác đồ điều trị
Chỉ định
Bệnh nhân có chẩn đoán là tâm căn suy nhược
Chống chỉ định
Bệnh nhân tâm thần không hợp tác điều trị.
Chuẩn bị
1. Người thực hiện
Bác sỹ, Y sỹ được đào tạo về chuyên ngành y học cổ truyền được cấp chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
2. Phương tiện
– Phòng thủ thuật đạt tiêu chuẩn.
– Chỉ catgut tự tiêu, kim chọc dò tủy sống vô khuẩn.
– Khay men, kẹp có mấu, bông gạc vô trùng, cồn iod, băng dính, găng tay vô trùng.
– Hộp thuốc chống choáng.
3. Người bệnh
– Được tư vấn, giải thích trước khi vào điều trị
– Được khám và làm hồ sơ bệnh án theo quy định.
– Tư thế bộc lộ vùng huyệt cấy chỉ.
Các bước tiến hành
1. Phác đồ huyệt
– Thể can khí uất kết (thể hưng phấn tăng)
| Bách hội | Thái dương | Phong trì |
| Thần môn | Thái xung | Nội quan |
| Tam âm giao | Can du |
– Thể can thận hư (thể ức chế giảm).
| Bách hội | Thái dương | Phong trì |
| Nội quan | Can du | Thận du |
| Tam âm giao. |
– Thể âm dương đều hư (thể hưng phấn và ức chế đều giảm)
| Bách hội | Thái dương | Quan nguyên |
| Phong trì | Thận du | Mệnh môn |
| Tam âm giao. |
2. Thủ thuật
– Rửa tay sạch, đi găng tay vô trùng.
– Cắt chỉ Catgut thành từng đoạn khoảng 1cm. Luồn chỉ vào nòng kim.
– Xác định chính xác huyệt định cấy chỉ. Sát trùng vùng huyệt
– Châm kim nhanh qua da và đẩy từ từ tới huyệt.
– Đẩy nòng kim để chỉ nằm lại trong huyệt.
– Nhẹ nhàng rút kim ra.
– Đặt gạc vô trùng lên huyệt vừa cấy chỉ.
– Cố định gạc bằng băng dính.
3. Liệu trình điều trị
– Mỗi lần cấy chỉ Catgut có tác dụng trong khoảng 20 – 25 ngày.
– Sau 20 – 25 ngày cấy chỉ đến khám lại để có chỉ định tiếp theo.
Theo dõi và xử lý tai biến
1. Theo dõi:
Theo dõi tình trạng bệnh nhân trong thời gian mỗi lần làm thủ thuật
2. Xử trí tai biến
– Chảy máu: Dùng bông gạc khô vô khuẩn ấn tại chỗ, không day.
– Đau sưng nơi cấy chỉ: chườm nóng, thuốc chống phù nề hoặc kháng sinh uống nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn
